Kiedy można prowadzić nierejestrowaną działalność gospodarczą?

Nierejestrowana działalność gospodarcza to taka, która nie wymaga rejestracji firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Warunkiem koniecznym jest osiągnięcie miesięcznych przychodów na poziomie nieprzekraczającym 50% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku. Minimalne wynagrodzenie w 2023 roku wynosi 3490 zł brutto od stycznia oraz 3600 zł brutto od lipca. Nierejestrowana działalność może być prowadzona przez osobę fizyczną, która w ciągu ostatnich 5 lat nie wykonywała działalności gospodarczej lub jeśli jej działalność była zawieszona w tym czasie. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy osoba fizyczna wykonywała działalność gospodarczą między 30 kwietnia 2013 r. a 29 kwietnia 2018 r., ale jej wpis do CEIDG został wykreślony przed 30 kwietnia 2017 r. lub nie była zarejestrowana w CEIDG między 30 kwietnia 2017 r. a 29 kwietnia 2018 r.

Jakie rodzaje działalności trzeba zarejestrować

Jeśli prowadzenie działalności wymaga uzyskania zezwolenia, koncesji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej. Jeśli jest zdefiniowane jako działalność gospodarcza zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców, to takie działalności muszą być zarejestrowane i nie mogą być prowadzone jako nierejestrowana działalność gospodarcza.

Kto może prowadzić działalność nierejestrową?

Działalność tę może prowadzić każda osoba fizyczna, bez względu na szczególne cechy. Jednakże, osoby niepełnoletnie muszą pamiętać o ograniczeniach wynikających z ich wieku. Osoby między 13. a 18. rokiem życia mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych i muszą uzyskać zgodę ustawowego przedstawiciela na zaciąganie zobowiązań.

Niepełnoletni

Osoba niepełnoletnia może zarządzać swoimi dochodami z tytułu działalności nierejestrowej bez zgody przedstawiciela ustawowego, chyba że sąd opiekuńczy zdecyduje inaczej. Rodzice dziecka sprawują zarząd nad jego majątkiem, ale muszą uzyskać zgodę dziecka oraz sądu opiekuńczego na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu, takie jak na przykład kupno nieruchomości.

Bezrobotni

Osoby bezrobotne muszą uważać, ponieważ prowadzenie działalności nierejestrowej może spowodować utratę statusu bezrobotnego. Osoba bezrobotna nie może prowadzić działalności nierejestrowej w oparciu o umowy cywilnoprawne, w tym umowy agencyjne, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o pomocy przy zbiorach, ponieważ wtedy wykonuje ona inną pracę zarobkową. Jednak, jeśli działalność osoby bezrobotnej opiera się wyłącznie o umowy sprzedaży, to ta osoba może prowadzić działalność nierejestrową.

Urzędnicy i rolnicy

Urzędnicy i rolnicy mogą prowadzić działalność gospodarczą, ale z pewnymi ograniczeniami. Ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne nie określa własnej definicji działalności gospodarczej i nie odwołuje się do innych aktów prawnych w tym zakresie. Zastosowanie ma tu ustawa Prawo przedsiębiorców. Urzędnik może zająć się działalnością nierejestrową, mimo że nie uznaje się jej za działalność gospodarczą ze względu na określony poziom przychodów. Jednak zapisy regulaminów wewnętrznych danego urzędu centralnego mogą ograniczać możliwość prowadzenia działalności nierejestrowej przez urzędnika.

Rolnik ryczałtowy lub vatowiec może prowadzić działalność nierejestrową

Osoby fizyczne będące rolnikami mogą prowadzić działalność nierejestrową, jednak z dodatkowymi ograniczeniami dotyczącymi rodzajów wykonywanej działalności. Ustawa Prawo przedsiębiorców nie ma zastosowania do pewnych rodzajów działalności rolniczej. Przykładem takich działalności są: uprawa roślin i hodowla zwierząt, sprzedaż produktów rolnych, wynajem pokojów czy produkcja wina przez rolników wyrabiających mniej niż 100 hektolitrów wina rocznie. W takim przypadku, pod warunkiem spełnienia określonych wymagań dla działalności nierejestrowej, rolnik ryczałtowy lub vatowiec może prowadzić działalność nierejestrową.

Jakie są korzyści z działalności nierejestrowej

Korzyści z działalności nierejestrowej to przede wszystkim brak konieczności rejestracji w różnych instytucjach, takich jak CEIDG, urząd skarbowy i GUS. Oznacza to, że nie trzeba posiadać numerów identyfikacyjnych NIP i REGON. Ponadto, osoba prowadząca działalność nierejestrową nie musi płacić składek na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej. W przypadku wykonywania umowy o świadczenie usług lub umowy zlecenie, zleceniodawca odpowiada za płacenie składek ZUS jako płatnik. Dodatkowo, osoba prowadząca taką działalność nie musi płacić comiesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek, ani też podatku VAT. Warunkiem jest taki, że jej przychody nie przekraczają 200 tysięcy złotych w skali roku. W końcu, nie trzeba prowadzić skomplikowanej księgowości, tylko uproszczoną ewidencję sprzedaży.

Jakie są obowiązki w działalności nierejestrowej

Jakie są zadania związane z prowadzeniem działalności nierejestrowej? Od momentu rozpoczęcia działalności nierejestrowej masz obowiązek:

Jeśli prowadzisz działalność nierejestrową, prawo cywilne traktuje Cię jako „przedsiębiorcę.” Oznacza to, że w kontaktach z konsumentami masz obowiązek spełniać wymogi związane z reklamacją, zwrotem lub naprawą, tak jak każdy inny przedsiębiorca. Dotyczy to także prawa konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej na odległość w ciągu 14 dni.

Jak obliczyć czy przychód nie przekracza limitu

Jak obliczyć, czy przychód nie przekracza limitu?

Decydującym czynnikiem przy rozpoczynaniu działalności nierejestrowej jest kwota miesięcznego przychodu, którego nie możesz przekroczyć. W żadnym miesiącu nie wolno przekroczyć 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Aby ustalić, czy miesięczny przychód mieści się w tym limicie, należy uwzględnić otrzymane oraz należne kwoty ze sprzedaży towarów lub usług.

Nie uwzględnia się wartości towarów zwróconych, bonifikat i skont (czyli obniżek za uregulowanie płatności przed terminem).

Ewidencja sprzedaży będzie służyła do ustalania przychodu. Kwoty otrzymane to te, które dostajesz w momencie sprzedaży lub przed sprzedażą (tak zwane zaliczki). Kwoty należne to te, których w momencie sprzedaży jeszcze nie otrzymałeś, ale klient kupił towar lub usługę i wystawiłeś dokument sprzedaży (rachunek, fakturę), ale klient ci jeszcze nie zapłacił.

Pamiętaj, że uznanie za działalność gospodarczą jest wtedy, kiedy przekroczysz miesięczny limit przychodu. Od momentu przekroczenia limitu, masz 7 dni na zarejestrowanie działalności gospodarczej w CEIDG. Pamiętaj, że jako początkującemu przedsiębiorcy, może ci przysługiwać prawo do zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne.

Działalność nierejestrowa, a umowy zlecenia

Ubezpieczenie jako zleceniobiorca umożliwia prowadzenie działalności nierejestrowanej i wykonywanie umowy o świadczenie usług lub umowy zlecenia. Jednakże, zleceniodawca odpowiada za opłacanie składek ZUS i musi zgłosić Cię do ubezpieczeń społecznych lub zdrowotnych w ciągu 7 dni.

Istnieją jednak wyjątki od tej zasady. Na przykład, jeśli jesteś studentem poniżej 26 roku życia i wykonujesz zlecenie, to nie musisz być objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami i zleceniodawca nie musi odprowadzać składek ZUS.

Należy pamiętać, że jeśli sprzedajesz produkty wykonane własnoręcznie, takie jak figurki lub ozdoby, to nie musisz opłacać składek społecznych lub zdrowotnych. Nie świadczysz pracy i nie podlegasz ubezpieczeniom z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Rachunki i faktury w działalności nierejestrowej

W działalności nierejestrowej masz obowiązek wystawić rachunek na żądanie klienta. Rachunek powinien zawierać numer kolejny, datę wystawienia, dane sprzedawcy i nabywcy, nazwę usługi oraz kwotę do zapłaty.

Nie jest wymagane wystawienie faktury w działalności nierejestrowej. Musisz to zrobić wtedy, kiedy klient zażąda faktury w ciągu 3 miesięcy od dostarczenia towaru lub usługi lub otrzymania zapłaty. Faktura musi zawierać datę wystawienia, numer kolejny, dane podatnika i nabywcy, nazwę towaru lub usługi, ilość, cenę jednostkową oraz kwotę należności ogółem.

W przypadku sprzedaży nierejestrowej, wystarczy podanie Twojego imienia i nazwiska na rachunku lub fakturze. Nie jest wymagane podanie numeru PESEL lub adresu zamieszkania.

Co powinna zawierać ewidencja sprzedaży

W prowadzonej przez Ciebie działalności nierejestrowej powinieneś prowadzić ewidencję sprzedaży. Możesz to robić w formie papierowej lub elektronicznej, np. w Excelu. Dokładna ewidencja pozwoli Ci sprawdzić, czy nie przekroczyłeś progu przychodów uprawniających do prowadzenia działalności nierejestrowej.

W ewidencji zapisujesz sprzedaż za dany dzień, nie później niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Przepisy nie określają, jakie elementy powinna zawierać uproszczona ewidencja sprzedaży. Zazwyczaj jest to liczba porządkowa, data sprzedaży, wartość sprzedaży oraz wartość sprzedaży narastająco.

Jeśli twoja ewidencja będzie prowadzona w sposób nierzetelny lub nie będzie prowadzona w ogóle, organ podatkowy sam określi wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę podatku należnego. Jeśli nie będzie można określić przedmiotu opodatkowania, to kwota podatku zostanie ustalona na 22%.

Jak rozliczać się z urzędem skarbowym

Jeśli osiągasz przychody zarówno z działalności nierejestrowej, jak i z umowy o pracę, umowy zlecenia lub o dzieło, to przychody z działalności nierejestrowej rozliczasz w zeznaniu rocznym PIT-36. W tym celu wykorzystaj dodatkową rubrykę „działalność nierejestrowana”, w której wykażesz przychody, koszty, dochód i należny podatek.

Pamiętaj! Kwotę przychodu w celu opodatkowania go podatkiem dochodowym obliczasz inaczej niż kwotę przychodu na potrzeby weryfikacji, czy mieścisz się w limicie określonym dla działalności nierejestrowej.

W celu rozliczenia z urzędem skarbowym Twoim przychodem z działalności nierejestrowej są pieniądze i wartości pieniężne otrzymane lub postawione do Twojej dyspozycji w roku kalendarzowym. Twoim przychodem również jest wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych.

Oznacza to, że Twoim przychodem podatkowym z tej działalności są tylko przysporzenia faktycznie otrzymane lub postawione do dyspozycji, czyli kwoty zapłacone przez klienta za towar lub usługę.

W zeznaniu rocznym możesz odliczyć koszty, jakie poniosłeś w związku z wykonywaną działalnością, np. zakup surowców do produkcji wyrobów. Koszty te powinny być udokumentowane, dlatego przechowuj wszystkie dowody zakupów. Najlepiej, jeśli na tych dowodach będą podane Twoje imię, nazwisko czy miejsce zamieszkania.

Pamiętaj! Uzyskiwanie przychodów z działalności nierejestrowej nie wyłącza prawa do wspólnego rozliczenia małżonków.

Nie musisz płacić zaliczek na podatek.

Ważne! Możesz uzyskiwać przychody w formie działalności wykonywanej osobiście w takim samym zakresie jak przychody uzyskiwane w formie działalności nierejestrowej. Przychody z działalności nierejestrowej są odrębnymi przychodami do przychodów z umów zlecenia lub o dzieło. Nie łączy się ich ze sobą.

Działalność nierejestrowa, a VAT

Osoby prowadzące działalność w niewielkich rozmiarach, w tym działalność nierejestrową, często korzystają z możliwości zwolnienia z VAT. Jeśli ich sprzedaż w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyła 200 tys. zł mogą skorzystać z takiej opcji. Niemniej jednak, jeśli prowadzisz sprzedaż określonych towarów lub usług, takich jak preparaty kosmetyczne, usługi prawnicze czy doradztwo, musisz zarejestrować się jako czynny podatnik VAT niezależnie od wartości sprzedaży i stajesz się płatnikiem podatku VAT. W takim przypadku, musisz uzyskać numer NIP i prowadzić rejestr sprzedaży i zakupów.

Działalność nierejestrowa, a kasa fiskalna

W Polsce istnieją określone wymagania dotyczące korzystania z kasy fiskalnej przez przedsiębiorców. Jeśli twój obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 tys. zł, nie musisz korzystać z kasy fiskalnej. Ta zasada dotyczy również działalności nierejestrowej.

Jednakże, jeśli sprzedajesz towary lub usługi objęte obowiązkiem ewidencjonowania na kasie fiskalnej, takie jak:

musisz korzystać z kasy fiskalnej, niezależnie od wielkości obrotu.

Kontrole działalności nierejestrowej

Tylko dlatego, że nie musisz rejestrować swojej działalności w CEIDG, nie oznacza, że unikniesz kontroli ze strony urzędu.

Przede wszystkim, działalność nierejestrowana może być kontrolowana zgodnie z Ustawą o VAT i Ordynacją podatkową.

Nawet jeśli działalność nierejestrowa jest zwolniona z VAT, osoba prowadząca taką działalność musi ewidencjonować swoją sprzedaż. Dzięki tym zapisom można udokumentować, że zwolnienie z VAT jest prawidłowe. Kontrole służb podatkowych mogą dotyczyć samej ewidencji.

Ponadto, osoba prowadząca działalność nierejestrową może podlegać kontroli w związku z rodzajem i sposobem prowadzenia swojej działalności. Na przykład, w przypadku produkcji żywności możliwa jest kontrola Sanepidu.

Jeśli prowadzisz działalność nierejestrową, musisz przestrzegać przepisów dotyczących praw konsumentów i RODO. W takim przypadku kontrolę mogą przeprowadzić Prezes UOKiK lub UODO już w trakcie toczącego się postępowania. W przypadku wątpliwości i niewystarczających dowodów, które pozwoliłyby na stwierdzenie naruszeń.

Inne rodzaje działalności, których nie trzeba rejestrować

W Polsce istnieją rodzaje działalności, które nie wymagają rejestracji w urzędzie. Przepisy regulują to w szczególnych przypadkach, takich jak:

Agroturystyka Agroturystyka to wynajmowanie pokoi, sprzedaż posiłków oraz świadczenie innych usług turystycznych w gospodarstwach rolnych. Rolnicy prowadzący agroturystykę nie muszą rejestrować swojej działalności w CEIDG.

Produkcja wina Rolnicy produkujący mniej niż 100 hektolitrów wina rocznie, nie muszą rejestrować swojej działalności gospodarczej. Natomiast właściciel winnicy, który zamierza produkować wino z przeznaczeniem do obrotu, musi dokonać wpisu do ewidencji producentów.

Sprzedaż z gospodarstwa rolnego (rolniczy handel detaliczny). Rolnicy, którzy sprzedają przetworzone produkty roślinne i zwierzęce, nie muszą rejestrować swojej działalności, pod warunkiem, że:

Czym wyróżnia się działalność gospodarcza

Przede wszystkim, ma ona na celu przynoszenie zysku. Ponadto, powinna mieć zorganizowany charakter, co oznacza, że osoba prowadząca działalność powinna poszukiwać klientów, wynajmować pomieszczenia, prowadzić marketing itp. Działalność powinna być kontynuowana, a jej wykonywanie powinno odbywać się na własną odpowiedzialność. Oznacza to, że osoba ta nie wykonuje jej na zlecenie i pod kierownictwem zleceniodawcy. Ponadto, osoba prowadząca działalność gospodarczą powinna ponosić ryzyko gospodarcze związane z jej prowadzeniem. Warto pamiętać, że istnieje wiele definicji działalności gospodarczej i przedsiębiorcy w różnych przepisach. Oznacza to, że nawet jeśli nie spełniasz jednej definicji, możesz podlegać przepisom innych ustaw. W sprawach podatkowych ważne jest rozstrzygnięcie, czy powinieneś rejestrować swoją działalność i rozliczać się jako osoba prowadząca działalność. Jeśli masz wątpliwości w tej kwestii, warto skontaktować się z urzędem skarbowym lub możesz polegać na naszym biurze rachunkowym. Nasza księgowa Koszalin jest specjalistą w tej dziedzinie!

Adres e-mail

biuroroyalprofit@gmail.com

Numer kontaktowy

+48 502 693 625